การประชุมครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้ประเทศสมาชิกอาเซียนหารือและนำเสนอการดำเนินงานของประเทศสมาชิก ในการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลในระบบการศึกษา และพิจารณารับรองเอกสารแผนกลยุทธ์ปฏิญญาอาเซียนว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลของระบบการศึกษาในอาเซียน (Roadmap on Declaration on Digital Transformation of Education Systems in ASEAN)
แผนกลยุทธ์ดังกล่าว จัดทำขึ้นเพื่อเป็นเครื่องมือในการประสานงานสำหรับประเทศสมาชิกอาเซียนในการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลของระบบการศึกษาในภูมิภาค โดยจะระบุประเด็นสำคัญ เหตุการณ์สำคัญในการดำเนินงาน ตัวชี้วัด และภาคีที่มีศักยภาพ ส่งเสริมการดำเนินงานภายใต้ปฏิญญาอาเซียนว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัลของระบบการศึกษาในอาเซียน มีจุดเน้นที่สำคัญ คือ
- การพัฒนาทักษะของครู
- การจัดหลักสูตรและการสอนให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล
- รับประกันคุณภาพและทรัพยากรการเรียนรู้ดิจิทัลที่เข้าถึงได้
- ใช้การประเมินแบบดิจิทัล
- การเพิ่มประสิทธิภาพการจัดการข้อมูล
- การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานที่รองรับการเปลี่ยนแปลงทางดิจิทัล
- เสริมสร้างความร่วมมือและการทำงานร่วมกัน
ทั้งนี้ นายพิเชฐ โพธิ์ภักดี รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ได้นำเสนอการดำเนินงานด้านดิจิทัลในการจัดการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ที่ให้ความสำคัญกับการพัฒนาระบบราชการ และการบริการภาครัฐในยุคดิจิทัล โดยเฉพาะอย่างยิ่ง “แผนปฏิบัติการดิจิทัลเพื่อการศึกษา” ซึ่งมีจุดประสงค์หลักเพื่อพัฒนาการบริหารจัดการสำนักงานให้เป็นสำนักงานดิจิทัล บนพื้นฐานการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลผ่านระบบ Smart Office
นอกจากนี้ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ “นางสาวตรีนุช เทียนทอง” มีนโยบายในการนำระบบดิจิทัลมาใช้ในการบริหารและจัดการศึกษา ซึ่งได้เปิดตัวโครงการ “SEAMEO Smart Classroom” พร้อมด้วย ผู้อำนวยการสำนักเลขาธิการซีมีโอ ที่จังหวัดสระแก้ว โดยได้จัดส่งและติดตั้งชุดคอมพิวเตอร์พร้อมอุปกรณ์และสื่อการสอนที่เกี่ยวข้องให้กับโรงเรียน ในช่วงการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด 19 ซึ่งเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและรุนแรง ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันในทุกด้าน และก่อให้เกิดการหยุดชะงักในระดับที่ไม่เคยมีมาก่อน ทั้งต่อระบบเศรษฐกิจ การงาน การศึกษา และการดำรงชีวิต เพื่อรับมือกับปัญหานี้ กระทรวงศึกษาธิการมอบเงิน 2,000 บาทต่อนักเรียนหนึ่งคน เพื่อช่วยเหลือเป็นค่าใช้จ่ายทางการศึกษา และอุดหนุนค่าอินเทอร์เน็ตเพื่อให้นักเรียนสามารถเรียนรู้ออนไลน์ในช่วงเวลาดังกล่าว
ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564-2565 กระทรวงศึกษาธิการได้ติดตั้งเครือข่ายอินเทอร์เน็ตไปยังโรงเรียนและศูนย์การศึกษากว่า 29,000 แห่งทั่วประเทศ รวมทั้งได้จัดหาระบบคอมพิวเตอร์พร้อมอุปกรณ์การเรียนการสอน ICT ให้กับโรงเรียนที่เน้นความต้องการและขาดแคลนระบบคอมพิวเตอร์ อีกทั้งได้จัดโครงการพัฒนาความรู้ด้านดิจิทัลสำหรับครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยร่วมมือกับกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมในการสนับสนุนการเข้าถึงอินเทอร์เน็ต โดยขยายโครงการอินเทอร์เน็ตบรอดแบนด์ไปยังโรงเรียนประมาณ 1,200 แห่ง และศูนย์ดิจิทัลชุมชน 500 แห่ง ซึ่งมีผลทำให้การเข้าถึงอินเทอร์เน็ตบรอดแบนด์ครอบคลุมนักเรียนกว่า 3.6 ล้านคน ตั้งแต่ปี 2564
นอกจากนี้ มีโครงการการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม เพื่อการศึกษาในระบบดิจิทัลเพิ่มเติมอีก 12 ช่องรายการ สำหรับรายการการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยความร่วมมือกับสำนักงาน กสทช. และมูลนิธิการศึกษาทางไกลผ่านดาวเทียม ในพระบรมราชูปถัมภ์ ถ่ายทอดสดจากโรงเรียนวังไกลกังวล ในพระบรมราชูปถัมภ์ เผยแพร่การเรียนการสอนผ่านดาวเทียมขยายโอกาสทางการศึกษา ส่งผลให้ช่วยเหลือนักเรียนในชนบทห่างไกล ลดช่องว่างทางการเรียนรู้ และก้าวข้ามความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา
รองปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ได้กล่าวเน้นย้ำประเด็นที่ควรให้ความสำคัญ ได้แก่ 1) ความปลอดภัยทางไซเบอร์ (Cyber Security) 2) การส่งเสริมทักษะดิจิทัล ทักษะในศตวรรษที่ 21 และการเรียนการสอนที่ใช้ ICT 3) การกลั่นแกล้งบนอินเทอร์เน็ต (CyberBully) และ 4) การบูรณาการ ICT ให้เข้ากับการเรียนการสอนในยุคศตวรรษที่ 21
สำหรับการดำเนินงานตามวาระการพัฒนาที่ยั่งยืนใน พ.ศ. 2573 (2030 Agenda for Sustainable Development) โดยเฉพาะเป้าหมายที่ 4 การศึกษา และเป้าหมายที่ 17 หุ้นส่วนความร่วมมือ ควบคู่กับแผนการศึกษาและแผนดิจิทัลนั้นมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ประเทศสมาชิกอาเซียนจะต้องร่วมมือกับพันธมิตรต่าง ๆ ทั้งภายในและนอกภูมิภาค เพื่อรับประกันการศึกษาที่มีคุณภาพและเท่าเทียมกันทางดิจิทัลสำหรับทุกคน
ที่ประชุมได้ร่วมกันให้ข้อพิจารณาและรับรองแผนกลยุทธ์ฯ หลังจากนั้นจะนำแผนกลยุทธ์ฯ เข้าที่ประชุมสุดยอดอาเซียน ครั้งที่ 43 ในเดือนกันยายน 2566 เพื่อเสนอต่อผู้นำประเทศสมาชิกอาเซียนต่อไป ทั้งนี้ กระทรวงศึกษาธิการจะเป็นเจ้าภาพและประธานการประชุมรัฐมนตรีด้านการศึกษาอาเซียน ครั้งที่ 13 ในระหว่างปี พ.ศ. 2567 – 2568
สรุป/เรียบเรียง/ภาพประกอบ : ธัญชิต ผดุงศุภไลย
สำนักความสัมพันธ์ต่างประเทศ สป.ศธ.
