พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอุดุลุยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระบรมราชสมภพเมื่อพุทธศักราช 2495 ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต พระนามเดิม คือ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ ฯ บรมขัตติยราชกุมารทรงได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมสถาปนาพระอิสริยยศขึ้นเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร เมื่อพุทธศักราช 2515 และเสด็จขึ้นทรงราชย์สืบราชสันตติวงศ์ต่อจากสมเด็จพระบรมชนกนาถ เมื่อพุทธศักราช 2559
พระองค์ทรงศึกษาระดับอนุบาล เมื่อพุทธศักราช 2499 จนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ณ โรงเรียนจิตรลดา พระราชวังดุสิต แล้วเสด็จพระราชดำเนินไปทรงศึกษาต่อที่โรงเรียนคิงส์มีด เมืองซีฟอร์ด และโรงเรียนมิลฟิลด์ เมืองสตรีท ประเทศอังกฤษ ตามลำดับ ทรงสำเร็จการศึกษาเมื่อพุทธศักราช 2513
เนื่องจากทรงสนพระราชหฤทัยในกิจการทหารตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ จึงทรงศึกษา ณ โรงเรียนเตรียมทหารคิงสกูล นครซิดนีย์ และวิทยาลัยการทหารดันทรูน กรุงแคนเบอร์รา ประเทศออสเตรเลีย ตามลำดับ ทรงสำเร็จการศึกษาเมื่อพุทธศักราช 2518 หลังจากนั้นได้มีพระวิริยอุตสาหะเพิ่มพูนความรู้ และพระประสบการณ์ทางการทหารหลักสูตรพิเศษอย่างต่อเนื่องทั้งในประเทศและต่างประเทศ เช่น สหราชอาณาจักร สหรัฐอเมริกา เบลเยียม เยอรมนี ฝรั่งเศส
การบินเป็นอีกหลักสูตรที่ทรงสนพระราชหฤทัย จึงทรงศึกษาการบินขับไล่ทั้งขั้นพื้นฐานและขั้นสูง ณ ฐานทัพวิลเลียม สหรัฐอเมริกา ทรงศึกษาหลักสูตรนักบินพาณิชย์เอกจากบริษัทการบินไทย ทรงสำเร็จการศึกษาและทรงได้รับใบอนุญาตเป็นกัปตันเครื่องบินโดยสารโบอิ้ง 727
นอกจากนี้ยังทรงศึกษาด้านกฎหมาย และทรงได้รับปริญญาบัตรจากมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช รวมทั้งหลักสูตรอื่น ๆ อีกตามพระราชอัธยาศัยจากสถาบันการศึกษาในประเทศ เพื่อประโยชน์แก่การทรงงานทางราชการทหาร เช่น ทรงแปลตำราจากต่างประเทศเป็นภาษาไทย ทรงปฏิบัติหน้าที่ครูการบิน ทรงถ่ายทอดวิชาการบินสมัยใหม่แก่นักบินกองทัพอากาศ ฯลฯ
พระราชกรณียกิจด้านการศึกษาและพัฒนาเยาวชน พระองค์ได้ทรงเจริญตามรอยพระยุคลบาทสมเด็จพระบรมชนกนาถ และสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ตั้งแต่ยังทรงพระเยาว์ ตลอดทรงดำรงพระอิสริยยศสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สยามมกุฎราชกุมาร และจวบจนปัจจุบัน เช่น
ทรงส่งเสริมสนับสนุนการจัดสร้างโรงเรียนสำหรับบุตรหลานข้าราชบริพารและประชาชนทั่วไป รวมทั้งที่หน่วยงานได้น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเพื่อเทิดพระเกียรติ ทั้งในส่วนกลางย่านชุมชนชานพระนคร และส่วนภูมิภาคซึ่งอยู่ห่างไกล ทำให้เด็กและเยาวชนได้มีโอกาสศึกษาต่อในระดับมัธยมศึกษาที่ได้มาตรฐานและโรงเรียนที่ทรงส่งเสริมสนับสนุนหล่านี้จะให้เป็นแบบอย่างการจัดการศึกษาทุกระดับ
ทรงพระกรุณาเสด็จพระราชดำเนินไปพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยต่าง ๆ สืบเนื่องมานานหลายสิบปี โดยเฉพาะมหาวิทยาลัยราชภัฏ รวม 38 แห่งทั่วประเทศ ทรงติดตามความก้าวหน้าการพัฒนาการศึกษาและกิจการของมหาวิทยาลัยอย่างสม่ำเสมอด้วย ทั้งโดยพระองค์เอง และทรงมอบหมายองคมนตรีเป็นผู้แทนพระองค์ไปตรวจเยี่ยมสร้างขวัญกำลังใจแก่คณาจารย์และผู้บริหาร
อีกประการหนึ่งจากหลายประการด้านการศึกษา กล่าวเฉพาะที่นักเรียนนักศึกษาได้รับพระมหากรุณาธิคุณโดยตรงคือ การพระราชทานทุนที่สร้างโอกาสทางการศึกษาแก่เยาวชนไทยที่มีฐานะยากจน มีความประพฤติดีให้ได้ศึกษาต่อเนื่องจนสำเร็จระดับปริญญาตรี ซึ่งเดิมดำเนินงานอยู่ในโครงการทุนการศึกษาสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร และจัดตั้งเป็นมูลนิธิทุนการศึกษาพระราชทาน ฯ ตามพระราชดำริในปัจจุบัน
พระมหากษัตริย์ผู้ทรงสนองพระราชปณิธานในสมเด็จพระบรมชนกนาถ และสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง เพื่อประโยชน์ของประชาชนชาวไทยทั้งปวงมาอย่างยาวนาน ให้เจริญก้าวหน้ายั่งยืนสืบไป
พระมหากรุณาธิคุณต่อการศึกษา
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงตระหนักถึงความสำคัญของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของประเทศให้มีคุณภาพด้วยการให้การศึกษาแก่เด็กและเยาวชน เพราะการศึกษาจะสร้างโอกาสได้เรียนรู้วิทยาการต่าง ๆ ที่จะนำมาใช้ในการประกอบอาชีพพัฒนาตนเองให้มีความรู้ความสามารถอันเป็นประโยชน์ต่อตนเอง ครอบครัว สังคมและประเทศชาติจะเจริญรุ่งเรืองได้นั้นย่อมเป็นผลมาจากประชาชนในชาติเป็นผู้มีการศึกษา มีความรู้ความสามารถที่จะช่วยพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้า พระองค์ทรงเล็งเห็นความสำคัญของการศึกษาทุกระดับทรงบำเพ็ญพระราชกรณียกิจและมีพระราชปณิธานอันแน่วแน่ในการสร้างความมั่นคงด้าน “การศึกษาของเยาวชน”
ทรงตระหนักถึงความจำเป็น ความเท่าเทียมของโรงเรียนทุกพื้นที่ ซึ่งเป็นกลไกสำคัญของการพัฒนาเยาวชน จึงเกิดมีโรงเรียนในพระราชูปถัมภ์ที่กระจายอยู่ทั่วประเทศ พระราชทานทุนการศึกษา อุปกรณ์การศึกษาที่ทันสมัยเพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ทางวิชาการและเทคโนโลยี ตลอดจนอุปกรณ์การกีฬาแก่เยาวชนไทยอย่างต่อเนื่อง
ทั้งนี้ เพื่อสร้างเยาวชนให้มีความพร้อมทั้งร่างกายและจิตใจในการพัฒนาศักยภาพเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพของชาติ นับเป็นพระคุณอันประเสริฐของประชาชนชาวไทยที่มีพระมหากษัตริย์เป็นที่เคารพสักการะด้วยพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อคนไทยทุกหมู่เหล่า มีพระเมตตาต่อประชาชน ทุกเชื้อชาติ ศาสนา
พระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อการศึกษาของประเทศนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงสนพระราชหฤทัยการศึกษาของเยาวชนและทรงส่งเสริมด้านการศึกษานับแต่ทรงดำรงพระราชอิสริยยศที่สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงให้ความสำคัญในการบำพ็ญพระราชกรณียกิจ โดยเสด็จพระราชดำเนินเป็นประธานในงานที่เกี่ยวกับการศึกษาอย่างสม่ำเสมอ
พระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่ทรงมีต่อการศึกษานั้น นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณต่อประเทศชาติทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานพระบรมราโชบายด้านการศึกษา ต้องมุ่งสร้างพื้นฐานให้แก่ผู้เรียน โดยให้ผู้เกี่ยวข้องน้อมนำไปปฏิบัติให้บังเกิดผล ประกอบด้วยพระบรมราโชบาย 4 ด้าน คือ 1. มีทัศนคติที่ถูกต้องต่อบ้านเมือง 2. มีพื้นฐานชีวิตที่มั่นคง – มีคุณธรรม 3. มีงานทำ – มีอาชีพ และ 4. เป็นพลเมืองดี
วันจันทร์ที่ 28 กรกฎาคม 2568 เนื่องในวโรกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษาพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 ครบรอบพระชนมายุ 73 พรรษา ขอถวายพระพรชัยมงคล พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระเกษมสำราญ มีพระพลานามัยสมบูรณ์แข็งแรง ทรงสถิตเป็นมิ่งขวัญร่มโพธิ์ ร่มไทร แห่งปวงพสกนิกรชาวไทยตลอดกาลนานเทอญ ด้วยเกล้าด้วยกระหม่อม ขอเดชะ ข้าพระพุทธเจ้า คณะผู้บริหาร ข้าราชการและเจ้าหน้าที่กระทรวงศึกษาธิการ
สุกัญญา จันทรสมโภชน์ /สกู๊ป
ณัฐพล สุกไทย / กราฟิก
ขอบคุณภาพจาก http://www.royaloffice.th สำนักพระราชวัง หน่วยราชการในพระองค์
