แนวทางพัฒนาครู

โรงแรมมิราเคิลแกรนด์ คอนเวนชั่น – นายจาตุรนต์ ฉายแสง รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ มอบนโยบายเรื่อง “ปฏิรูประบบพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา” ในการประชุมเชิงปฏิบัติการปฏิรูประบบการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา เมื่อวันอาทิตย์ที่ 24 พฤศจิกายน 2556 ที่ห้องแมจิก 3 ชั้น 2 โดยมีศาสตราจารย์พิเศษ ภาวิช ทองโรจน์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำกระทรวงศึกษาธิการ นายชาญยุทธ เฮงตระกูล เลขานุการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ  ดร.สุทธศรี วงษ์สมาน ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ  พร้อมด้วยผู้บริหาร นักวิชาการ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมการประชุมกว่า 50 คน

นางสาวจุไรรัตน์ แสงบุญนำ รองปลัด ศธ. ได้นำเสนอประเด็นการปฏิรูประบบการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา โดยสรุปสาระสำคัญการพัฒนาครูของประเทศต่างๆ เช่น

แนวโน้มการผลิตครูทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพ   ระบบการผลิตครู จะต้องผลิตโดยคำถึงทั้งในเชิงปริมาณและคุณภาพที่ต้องกับความต้องการ ซึ่งต้องมีการสำรวจสภาพปัญหาจริงในปัจจุบัน และแนวโน้มความต้องการในอนาคต ซึ่งขณะนี้พบปัญหาที่ชัดเจนว่า ในอีก 10-15 ปีข้างหน้า จะมีจำนวนครูเกษียณอายุราชการเฉลี่ยปีละ 20,000 คน แต่เราผลิตครูปีละ 50,000 คน ซึ่งเป็นการผลิตเกินกว่าการทดแทนการเกษียณอายุราชการถึงปีละ 30,000 คน เท่ากับว่าอีก 10 ปีข้างหน้า จะผลิตครูเกิน 300,000 คน ดังนั้นจึงต้องมาช่วยกันคิดวางระบบการผลิตเพื่อกำหนดจำนวนครูทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพให้ดียิ่งขึ้นได้อย่างไร

นอกจากนี้ จะต้องหารือกับผู้ผลิตครู คือ คณะครุศาสตร์/ศึกษาศาสตร์ทั้งระบบ ว่าจะมีระบบและกระบวนการผลิตอย่างไร จะใช้ Model ของประเทศใดมาประยุกต์ใช้ได้อย่างถูกต้องกับบริบทของความเป็นไทย โดยจะต้องมีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งการควบคุมการผลิต จะต้องหารือร่วมกันเกี่ยวกับระบบงบประมาณ แรงจูงใจ การกำหนดเกณฑ์มาตรฐานสำหรับการผลิต การปล่อยให้ดำเนินการแบบเดิม เท่ากับส่งเสริมให้มีการผลิตบุคลากรที่จะไปเป็นครูแต่ไม่ได้เป็นครูตกงานจำนวนมาก รวมทั้งการใช้ทรัพยากรครูของครูอย่างไม่มีคุณภาพ เพราะต้องใช้กำลังที่มีอยู่สอนคนจำนวนมากเกินความจำเป็น ไม่สามารถสอนนักศึกษาอย่างเข้มข้นได้ เพราะเน้นปริมาณจำนวนมาก  แต่จะดำเนินการวางระบบการผลิตได้อย่างไรต้องอาศัยข้อสรุปความคิดเห็นจากที่ประชุม

การกำหนดหลักเกณฑ์ให้โยงกับการพัฒนาครูทั้งระบบ  ทั้งหน่วยงานใน ศธ. ได้แก่ คุรุสภา ก.ค.ศ. และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จะมีบทบาทอย่างไรต่อการพัฒนาครู เช่น การกำหนดคุณลักษณะครูที่จะได้ใบประกอบวิชาชีพ การต่ออายุ การประเมินวิทยฐานะจะโยงกับผลสัมฤทธิ์ของโรงเรียนของผู้เรียน โยงกับการพัฒนาสมรรถนะของครูได้อย่างไร ไม่ควรดำเนินการเพียงเพื่อรักษาสิ่งที่เป็นอยู่ โดยไม่เน้นการพัฒนา เราจะไม่สามารถพัฒนาได้ จึงต้องมาคิดถึงบทบาทองค์กรที่เกี่ยวข้อง กติกา หลักเกณฑ์ที่ใช้ มีการปรับอย่างไร เพื่อให้ได้ครูดีเข้ามาในระบบ มีการพัฒนาต่อเนื่อง รวมทั้งแก้ปัญหาการขาดแคลนครู ทั้งการเกลี่ยครู นำบุคลากรที่มีความรู้ความสามารถในด้านต่างๆ แต่ไม่ได้เรียนด้านการสอน เข้ามาเป็นครูมาขึ้นได้อย่างไร เพื่อแก้ไขปัญหาและทดแทนครูที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน

การต่อใบประกอบวิชาชีพครู ควรส่งผลและส่งเสริมต่อการให้ได้คนเก่งในหลากหลายสาขาเข้ามาเป็นครูมากขึ้น  ในการต่อใบประกอบวิชาชีพครู จะต้องมีวัตถุประสงค์ในการต่อใบประกอบวิชาชีพ ไม่ควรต่อโดยเสียค่าธรรมเนียมเท่านั้น แต่ควรเป็นการต่อใบประกอบวิชาชีพที่ส่งผลและส่งเสริมการพัฒนาครู รวมทั้งส่งเสริมให้เกิดการนำผู้ที่มีความรู้ความสามารถ เช่น อักษรศาสตร์ วิศวกรรมศาสตร์ สถาปัตยกรรม ฯลฯ ให้เข้ามาช่วยสอนในสถานศึกษามากขึ้น เพราะการผลิตครูในระบบไม่มีผู้มีความรู้ด้านวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ มาสอนนักเรียนนักศึกษาอาชีวะ ไม่มีผู้สอนภาษาต่างประเทศในโรงเรียน เป็นต้น

จึงฝากให้ที่ประชุมพิจารณาการปรับระบบใบประกอบวิชาชีพ ที่จะทำให้ได้คนที่มีความรู้ความสามารถมาสอนมากขึ้น เป็นโจทย์ของประเทศ โจทย์สำหรับ ก.ค.ศ. และคุรุสภา ไม่ใช่ความมั่นคงวิชาชีพของครูและบุคลากรทางการศึกษาเพียงอย่างเดียว แต่ความมั่นคงวิชาชีพของครูและบุคลากรทางการศึกษาต้องขึ้นกับความเจริญก้าวหน้าของประเทศด้วย