(26
พฤศจิกายน 2561)
นพ.ธีระเกียรติ
เจริญเศรษฐศิลป์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
เห็นชอบนโยบายและจุดเน้นการจัดการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ ปีงบประมาณ
พ.ศ.2562
ตามที่สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการเสนอ
โดยให้ทุกองค์กรหลักและหน่วยงานในสังกัด
นำนโยบายและจุดเน้นไปพิจารณาดำเนินงานในส่วนที่เกี่ยวข้องต่อไป

สำหรับนโยบายและจุดเน้นการจัดการศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ
ปีงบประมาณ พ.ศ.2562
สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ (สป.ศธ.) ได้ศึกษาวิเคราะห์ข้อมูล
รวมทั้งบริบทที่เกี่ยวข้องกับการปฏิรูปการศึกษา
เพื่อนำไปกำหนดเป็นนโยบายและจุดเน้นการจัดการศึกษา โดยยึดกรอบการปฏิรูปการศึกษา
น้อมนำพระราชกระแสของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่
10 ด้านการศึกษา ที่จะต้องมุ่งสร้างพื้นฐานให้เด็ก เยาวชน
และผู้เรียนมีทัศนคติที่ถูกต้องในเรื่องสถาบันหลักของชาติ
สร้างพื้นฐานชีวิต (อุปนิสัย) ที่เข้มแข็ง สร้างความรู้
ทักษะเพื่อให้มีอาชีพ มีงานทำ และได้นำเป้าหมายของยุทธศาสตร์ชาติ
20 ปี (พ.ศ.2561-2580)
ด้านการเสริมสร้างศักยภาพและทรัพยากรมนุษย์ ที่มุ่งให้คนไทยเป็นคนดี
คนเก่ง มีคุณภาพ พร้อมสำหรับวิถีชีวิตในศตวรรษที่ 21
และยึดเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
2560
ที่กำหนดหลักการในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเด็กเล็ก (ปฐมวัย)
ที่สำคัญได้ยึดวัตถุประสงค์ของการปฏิรูปการศึกษา
ภายใต้แผนปฏิรูปประเทศด้านการศึกษา ในประเด็นสำคัญคือ
1) ยกระดับคุณภาพการศึกษา 2)
ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา 3)
มุ่งความเป็นเลิศและสร้างขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
4) ปรับปรุงระบบการศึกษาให้มีประสิทธิภาพ
หลักการ
1.
ประชาชนทุกกลุ่มทุกวัย
ได้รับการศึกษาในระบบต่าง ๆ และการเรียนรู้ตลอดชีวิต
2.
เด็ก เยาวชน ผู้เรียน มีทัศนคติที่ถูกต้อง
มีพื้นฐานชีวิตที่เข้มแข็ง (สุขภาพ และอุปนิสัย)
3.
จัดการศึกษาให้สอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาประเทศและการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลก
จุดเน้นการจัดการศึกษา
ระดับก่อนอนุบาล ระดับอนุบาล ระดับประถมศึกษา/มัธยมศึกษา ระดับอาชีวศึกษา
และระดับอุดมศึกษา ดังนี้
1. ระดับก่อนอนุบาล เน้นประสานหน่วยงานอื่น
ในการเตรียมความพร้อมผู้เรียนในด้านสุขภาพและโภชนาการ
2. ระดับอนุบาล
เน้นความร่วมมือ รัฐ ท้องถิ่น เอกชน พ่อแม่และผู้ปกครอง
ในการจัดศึกษาระดับอนุบาล โดยมีจุดเน้น
-
พัฒนาผู้เรียนให้มีความพร้อมทางด้านร่างกาย จิตใจ สติปัญญา อารมณ์
และสังคม
- จัดประสบการณ์การเรียนรู้
เน้นการเรียนปนเล่น เรียนรู้อย่างมีความสุข และสร้างกิจกรรมเสริม
3. ระดับประถมศึกษา/มัธยมศึกษา
ครูและผู้เรียนสร้างกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน
และจัดการเรียนรู้แบบองค์รวม
จัดแหล่งเรียนรู้เพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพ โดยมีจุดเน้น
- เรียนภาษาไทย เน้นเพื่อการสื่อสาร
และใช้เป็นเครื่องมือเพื่อเรียนวิชาอื่น
- เรียนภาษาอังกฤษ เน้นเพื่อการสื่อสาร
- เรียนรู้ด้วยวิธีการ
Active Learning
เน้นพัฒนาทักษะกระบวนการคิด
การเรียนรู้จากสถานการณ์จริง
สถานการณ์จำลอง
กิจกรรมการเรียนรู้จากปัญหาและการลงมือปฏิบัติ
สามารถเรียนรู้ได้ทุกที่ทุกเวลา
และเรียนรู้อย่างมีความสุข
- เรียนรู้
Digital และใช้
Digital
เป็นเครื่องมือการเรียนรู้
-
ส่งเสริมการเรียนวิทยาศาสตร์เพื่อสร้างนวัตกรรม
-
จัดการเรียนรู้ที่หลากหลาย
ที่เชื่อมโยงสู่อาชีพและการมีงานทำ
-
พัฒนาครูตามความต้องการของครูและสถานศึกษา (คูปองครู)
-
จัดให้มีโครงการ 1 ตำบล 1 โรงเรียนคุณภาพ
4. ระดับอาชีวศึกษา
จัดการศึกษาเพื่อการมีงานทำให้สอดคล้องกับนโยบายรัฐบาล
และความต้องการของสังคม
ทั้งภาคอุตสาหกรรม พาณิชยกรรม
บริการ และเป็นผู้ประกอบการเอง
โดยมีจุดเน้น
-
จัดการศึกษาระบบทวิภาคี
พัฒนาผู้เรียนให้มีทักษะและความเชี่ยวชาญในอาชีพเฉพาะด้าน
เรียนรู้จากสถานการณ์จริงและสถานการณ์จำลอง
และเรียนรู้จากกิจกรรม
-
เรียนภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร
และใช้เพื่อการประกอบอาชีพ
- เรียนรู้
Digital และใช้
Digital
เป็นเครื่องมือการเรียนรู้
-
จัดตั้งศูนย์ประสานงานการผลิตและพัฒนากำลังคนอาชีวศึกษาในภูมิภาค
5. ระดับอุดมศึกษา
เน้นการวิจัยและค้นหาแนวทางการพัฒนา
การสร้างนวัตกรรมเพื่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่
และมีการเชื่อมโยงองค์ความรู้ที่หลากหลายทั้งภายในประเทศและต่างประเทศ
เพื่อพัฒนาขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
โดยมีจุดเน้น
-
เรียนภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสาร
และมีทักษะภาษาในระดับสูง
ใช้เป็นเครื่องมือในการเรียนรู้เพื่อสร้างองค์ความรู้
และเป็นเครื่องมือในการเชื่อมโยงความรู้ทั้งในและต่างประเทศ
- เรียนรู้
Digital และใช้
Digital
เป็นเครื่องมือการเรียนรู้
-
ผู้เรียนมีศักยภาพและมีองค์ความรู้ที่หลากหลายทั้งในและต่างประเทศ
สามารถสร้างนวัตกรรมเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
และทันต่อการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลก

การขับเคลื่อนนโยบายและจุดเน้นไปสู่การปฏิบัติ
เพื่อเกิดผลสัมฤทธิ์ในภาพรวมของกระทรวงศึกษาธิการ สามารถตอบสนองเป้าหมาย
เจตนารมณ์ และวัตถุประสงค์ ดังนี้
1. ใช้กระบวนการพัฒนาคุณธรรม บูรณาการในทุกกระบวนการเรียนรู้
2. สอดแทรกเรื่องความโปร่งใส ยุติธรรม
และป้องกันการทุจริต ให้มีในทุกมิติ ทั้งการเรียนการสอน การนิเทศ
และการบริหาร
3.
ให้องค์กรหลักนำไปกำหนดนโยบายขององค์กรสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน
และขับเคลื่อนสู่การปฏิบัติขององค์กร
4.
เน้นการสร้างโอกาสทางการศึกษาให้กับทุกกลุ่มบุคคล ทุกระดับ ทุกประเภท
สู่การลดความเหลื่อมล้ำในการรับการศึกษาที่มีคุณภาพในทุกหน่วยงาน
5. ให้ศึกษาธิการจังหวัด
นำเสนอคณะกรรมการศึกษาธิการจังหวัด
จัดทำแผนและขับเคลื่อนสู่การปฏิบัติในการจัดการศึกษาในแต่ละจังหวัดให้เป็นรูปธรรม
6. ใช้เทคโนโลยีเชื่อมโยงข้อมูล (Big
Data) สำหรับเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้
และเครื่องมือในการบริหาร
7. ให้หน่วยงานทางการศึกษา
จัดให้มีการพัฒนาหลักสูตรให้มีความเชื่อมโยง
ทั้งระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน อาชีวศึกษา และอุดมศึกษา
8. ให้สำนักบริหารงานการศึกษาพิเศษ
เป็นหน่วยงานประสานงาน ดูแลเด็กที่มีความต้องการจำเป็นพิเศษในทุกระดับ
เพื่อให้เด็กพิเศษได้รับการพัฒนา สามารถเรียนรู้ และพึ่งพาตนเองได้
9.
ให้สำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
เป็นหน่วยงานหลัก และประสานงานกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ดูแลเด็กที่ตกหล่นจากระบบการศึกษา และการศึกษาของผู้สูงอายุ
10. ให้ผู้ตรวจราชการกระทรวงศึกษาธิการ
และศึกษาธิการภาค มีบทบาทและหน้าที่ตรวจราชการ ติดตาม
ประเมินผลทั้งในระดับนโยบายและระดับปฏิบัติ

Written by
บัลลังก์ โรหิตเสถียร
ข้อมูล สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ สป.ศธ.
Photo Credit ยุทธพงศ์ เลือกกลั่นดี
(ภาพรัฐมนตรี), พงษ์อนันต์ คำน่าน (ภาพครูนักเรียน)
Rewriter/Editor
บัลลังก์ โรหิตเสถียร