ประชุมคณะกรรมการ 1 อำเภอ 1 ทุน
ศึกษาธิการ – พลเอก ดาว์พงษ์ รัตนสุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เปิดเผยผลการประชุมคณะกรรมการโครงการ 1 อำเภอ 1 ทุน (One District One Scholarship : ODOS) ครั้งที่ 1/2558 เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 24 กันยายน 2558 ณ ห้องประชุมราชวัลลภ
รมว.ศึกษาธิการ กล่าวว่า โครงการ 1 อำเภอ 1 ทุน ดำเนินการมาตั้งแต่ปี 2547 จนถึงปัจจุบัน เป็นจำนวน 4 รุ่น โดยมีนักเรียนรับทุนรวมจำนวนทั้งสิ้น 3,093 คน และใช้งบประมาณกว่า 29,000 ล้านบาท ปัจจุบันมีนักเรียนทุน ODOS รุ่นที่ 1-2 สำเร็จการศึกษาแล้วจำนวน 1,836 คน ซึ่งส่วนใหญ่กลับมาประกอบอาชีพในประเทศไทย โดยเข้าทำงานในภาคเอกชนร้อยละ 73.70 ภาครัฐร้อยละ 11.93 รัฐวิสาหกิจร้อยละ 1.2 ธุรกิจส่วนตัวร้อยละ 1.4 และศึกษาต่อในระดับที่สูงร้อยละ 10.73 และขณะนี้ยังมีนักเรียนที่กำลังศึกษาในมหาวิทยาลัยไทยและต่างประเทศอีก 2 รุ่น แบ่งเป็นรุ่นที่ 3 จำนวน 689 คน และรุ่นที่ 4 จำนวน 568 คน
นอกจากนี้ ที่ประชุมได้แสดงความคิดเห็นต่อรายงานผลโครงการศึกษาวิจัยเพื่อติดตามและประเมินผลโครงการ 1 อำเภอ 1 ทุน ซึ่งสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการมอบให้คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งมี ดร.สมพงษ์ จิตระดับ เป็นหัวหน้าคณะศึกษาการดำเนินการ มิติการพัฒนาเปลี่ยนแปลงของโครงการ 1 อำเภอ 1 ทุน รุ่นที่ 1-4
ซึ่งผลการศึกษาพบว่า โครงการนี้เป็นโครงการที่ดีและมีประโยชน์ต่อการลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา เป็นการเปิดโอกาสให้เด็กจากครอบครัวที่มีฐานะยากจนได้เข้าถึงการศึกษาที่ดีและสูงขึ้น ตลอดจนทำให้ได้คนที่มีคุณภาพกลับมาพัฒนาประเทศไทย แต่เนื่องจากที่ผ่านมากติกาไม่ชัดเจน ยังมีช่องว่างช่องโหว่ และมีการเปลี่ยนแปลงเงื่อนไข ทำให้ผลสัมฤทธิ์ที่ได้กลับมาไม่ชัดเจน เช่น มีการเปลี่ยนวัตถุประสงค์จากเดิมที่ให้โอกาสแก่ผู้มีรายได้น้อย เป็นการเปิดโอกาสผู้มีรายได้สูงด้วย ทำให้เด็กในท้องถิ่นอาจจะเสียโอกาสเมื่อต้องแข่งกับเด็กส่วนกลาง
ที่ประชุมจึงได้เสนอให้มีการตั้งคณะกรรมการขึ้นมา 1 ชุด เพื่อทบทวนวัตถุประสงค์ของโครงการ ODOS รวมทั้งกติกา เงื่อนไข และวิธีการให้มีความชัดเจนมากขึ้น ตลอดจนกำหนดเป้าหมายหลักของโครงการว่า จะยังคงกระจายทุนให้กับเด็กที่มาจากครอบครัวด้อยโอกาสในทุกอำเภอ หรือจะให้ทุนเพื่อได้คนกลับมาพัฒนาประเทศ โดยจะรวบรวมเป็นข้อเสนอให้คณะรัฐมนตรีพิจารณา ซึ่งเชื่อว่าเรื่องของกติกาและประโยชน์ที่จะได้รับกลับมา เป็นสิ่งสำคัญที่รัฐบาลจะได้พิจารณาต่อไป
ส่วนจะมีการปรับเปลี่ยนโครงการอย่างไรบ้างนั้น ขอให้คณะกรรมการได้มีการหารือก่อน โดยเฉพาะเงื่อนไขการใช้ทุนคืน ซึ่งที่ผ่านมาภาครัฐไม่มีตำแหน่งรองรับ จึงทำให้เด็กเข้าทำงานในภาครัฐเพียงร้อยละ 11.93 ในขณะที่เข้าทำงานในภาคเอกชนร้อยละ 73.70 แต่ไม่ว่าจะทำงานที่ไหนก็ถือเป็นการช่วยเหลือประเทศเช่นกัน อย่างไรก็ตามต้องยอมรับว่าการดำเนินโครงการใหญ่ๆ จะต้องเกิดความสูญเสียงบประมาณอยู่บ้าง แต่ก็ไม่มีนัยสำคัญจนเกิดเป็นผลกระทบใดๆ
ส่วนในอนาคตจะมีการจับคู่ทุน ODOS กับทุนช่างเทคนิคและบัณฑิตนักปฏิบัติ (TTS) ของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) อย่างไรต่อไปนั้น จะได้หารือกับพลเอกสุรเชษฐ์ ชัยวงศ์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ในฐานะที่กำกับดูแล สอศ.เป็นระยะๆ โดยขณะนี้ได้มอบให้รวบรวมข้อมูลและรายละเอียดทั้งหมดเพื่อนำมาวางแผนขับเคลื่อนโครงการดังกล่าวอย่างเป็นระบบต่อไป
นวรัตน์ รามสูต
บัลลังก์ โรหิตเสถียร
สรุป/รายงาน
24/9/2558