วันนี้ (๑๐ มิถุนายน ๒๕๖๒) เลขาธิการสภาการศึกษา (ดร.สุภัทร จำปาทอง) เป็นประธานการประชุมระดมความคิดเห็น เรื่อง “ระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในสถานศึกษา: บทเรียนจากอดีต และแนวทางการดำเนินงานตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ.๒๕๖๑ โดยมีนายกวิน เสือสกุล ผู้อำนวยการสำนักนโยบายและแผนการศึกษา ผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้บริหาร และผู้แทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วมประชุม ณ ห้องประชุมกำแหง พลางกูร สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา (สกศ.)
ดร.สุภัทร จำปาทอง กล่าวว่า การประเมินคุณภาพมีหลายรูปแบบ แต่สิ่งสำคัญ คือ การรับรองคุณภาพการทำงานในการจัดการศึกษาให้กับผู้เรียนทุกระดับและทุกประเภท ซึ่งหลายครั้งมีข้อจำกัดในการจัดการ เช่น การประเมินนั้นสร้างภาระงานให้มีจำนวนมากขึ้น ดังนั้น ในปี พ.ศ. ๒๕๖๑ มีการเปลี่ยนแปลงการกำหนดมาตรฐานการศึกษาของชาติ รวมถึงหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้ง สพฐ. สอศ. และ สอช. มีการกำหนดการประเมินคุณภาพภายในสถานศึกษา ซึ่งทั้งหมดมีความเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กัน
ในการประชุมครั้งนี้ จึงเป็นการร่วมกันแสดงความคิดเห็นจากหลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อแลกเปลี่ยนแนวทางการดำเนินงานของแต่ละหน่วยงาน และเพื่อให้ระบบประกันคุณภาพการศึกษารูปแบบใหม่มีความสอดคล้องกับบริบทและเหมาะสมกับความจำเป็นของสถานศึกษาในสังกัด รวมถึงศึกษาสภาพปัจจุบันและอุปสรรคที่เกิดขึ้น ข้อมูลที่ได้จากการประชุมจะนำไปสู่การจัดทำข้อเสนอแนวทางการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพการศึกษาภายในให้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลต่อไป
นายกวิน เสือสกุล กล่าวว่า สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาได้ดำเนินการขับเคลื่อนแผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๖๐ – ๒๕๗๙ สู่การปฏิบัติได้ระยะหนึ่งแล้ว และหน้าที่ที่สำคัญหนึ่ง คือ การติดตามและประเมินผลการจัดการศึกษาตามแผนการศึกษาแหงชาติดังกล่าว “การประกันคุณภาพการศึกษา” จึงเป็นประเด็นหนึ่งที่สำคัญเป็นกลไกในการควบคุมตรวจสอบ ดังนั้น สกศ. จึงได้จัดประชุมระดมความคิดเห็นจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและปัญหาของการดำเนินงาน และปัจจัยความสำเร็จของการดำเนินงานตามกฎกระทรวงการประกันคุณภาพการศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๑
จากนั้น ผู้แทนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (สอศ.) กระทรวงอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (อว.) และสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) (สมศ.) ร่วมให้ข้อมูลสภาพปัจจุบัน รวมถึงปัญหาการดำเนินงานประกันคุณภาพการศึกษา โดยสรุปว่าปัจจุบันหน่วยงานที่เกี่ยวข้องในการจัดการศึกษาทุกระดับและประเภทการศึกษามีการมุ่งเน้นกำหนดมาตรฐานที่มีความสอดคล้องตามแต่ละบริบทของสถานศึกษาของตน
ปัจจุบัน สพฐ. ได้ร่วมกับ สมศ. บูรณาการการทำงานร่วมกัน ซึ่งได้ไปรับตัวบ่งชี้ ลดการประเมินที่ยุ่งยาก ลดภาระการทำเอกสารเพื่อการประเมิน นอกจากนี้มีการปรับกระบวนการประเมินเพื่อไม่ให้สร้างภาระให้กับสถานศึกษา และปรับมาตรฐานผู้ประเมินให้ได้มาตรฐาน และที่สำคัญคือ การปรับระยะในการประเมินแบ่งเป็น ระยะประเมิน โดย สมศ. และระยะติดตามเพื่อพัฒนา โดย หน่วยงานต้นสังกัด ทั้งนี้ ศึกษานิเทศก์ของสำนักงานเขตประถมศึกษาและมัธยมศึกษาในแต่ละเขตได้ทำงานใกล้ชิดกับสถานศึกษา เนื่องจาก สพฐ. มีหน่วยงานเครือข่ายจำนวนมาก และมีข้อเสนอแนะว่าหากมีความชัดเจนในระบบการประกันคุณภาพการศึกษา สร้างความรับรู้และเข้าใจรูปแบบวิธีการประเมินจะสามารถทำให้แต่ละโรงเรียนเข้าใจและปฏิบัติได้
ด้าน สอศ. มีการกำหนดมาตรฐานการอาชีวศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๑ สอดคล้องกับมาตรฐานการศึกษาของชาติ โดยมี ๓ มาตรฐาน ได้แก่ มาตรฐานที่ ๑ คุณลักษณะของผู้สำเร็จการศึกษาอาชีวศึกษาที่พึงประสงค์ มาตรฐานที่ ๒ การจัดการอาชีวศึกษา และมาตรฐานที่ ๓ การสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้ โดยสถานศึกษาแต่ละแห่งต้องกำหนดมาตรฐานให้สอดคล้องกับมาตรฐานการศึกษา ในปัจจุบันสิ่งที่จำเป็นในการประเมินสถานศึกษาจะต้องเป็นการสะท้อนความจริง ผู้เรียนมีผลสัมฤทธิ์และสมรรถนะที่จำเป็นตามที่กำหนด
สำหรับ อว. มีการกำหนดมาตรฐานอุดมศึกษา ประกอบด้วย มาตรฐานที่ ๑ ด้านผลลัพธ์ผู้เรียน มาตรฐานที่ ๒ ด้านการวิจัยและนวัตกรรม มาตรฐานที่ ๓ ด้านการบริการวิชาการ มาตรฐานที่ ๔ ด้านศิลปวัฒนธรรมและความเป็นไทย และมาตรฐานที่ ๕ ด้านการบริหารจัดการ โดยแต่ละสถานศึกษาจะต้องสะท้อนตัวตนและเอกลักษณ์ของสถาบัน ส่วนการเปลี่ยนแปลงการประกันคุณภาพรูปแบบใหม่ที่เกิดขึ้นมุ่งเน้นความสอดคล้องกับบริบท ทำให้ระบบประกันภายในเป็นเรื่องของแต่ละสถาบันที่จะกำหนดขึ้น
ทางด้าน สมศ. นำเสนอว่าหน่วยงานต้นสังกัดที่เกี่ยวข้องจะต้องสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับมาตรฐานการศึกษาให้ชัดเจนแต่ละสถานศึกษาที่สังกัด ซึ่งให้สถานศึกษาแต่งละแห่งจัดให้มีระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา โดยกำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาให้เป็นไปตามมาตรฐานการศึกษาแต่ละระดับและประเภทการศึกษา และจัดทำแผนพัฒนาการจัดการศึกษา และจัดส่งผลรายงานแก่หน่วยงานต้นสังกัด
