ศูนย์เศรษฐกิจพอเพียง

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) – พลเรือเอก ณรงค์ พิพัฒนาศัย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานการประกาศนโยบาย “การจัดตั้งศูนย์ขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา สพฐ.” เมื่อวันศุกร์ที่ 23 มกราคม 2558 ที่อาคาร สพฐ. 4

รมว.ศึกษาธิการ กล่าวว่า หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่พระราชทานแก่ปวงชนชาวไทยทุกคนเป็นหลักการสำคัญที่ทุกภาคส่วนในสังคมสามารถน้อมนำมาประยุกต์ใช้กับการดำเนินชีวิตและการประกอบกิจการงานต่างๆ ได้เป็นอย่างดี เพื่อความเจริญงอกงาม มุ่งสู่ความมั่นคงและยั่งยืน

รัฐบาลให้ความสำคัญและส่งเสริมให้ทุกภาคส่วนได้นำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้อย่างต่อเนื่อง ดังจะเห็นได้จากนโยบายของรัฐบาลที่ยึดหลักการสำคัญ ทั้งในเรื่องการรู้จักพอประมาณ การมีเหตุผล การป้องกันความเสี่ยงเพื่อการมีภูมิคุ้มกันที่ดี ดำเนินการอย่างมีคุณธรรม อยู่บนพื้นฐานขององค์ความรู้ที่ถูกต้อง อีกทั้งรัฐบาลได้จัดทำแผนยุทธศาสตร์การบูรณาการการพัฒนาตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงขึ้น เพื่อให้ทุกส่วนราชการใช้เป็นแนวทางในการขับเคลื่อนหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้บังเกิดผลอย่างเป็นรูปธรรมอีกด้วย

กระทรวงศึกษาธิการ โดย สพฐ. ในฐานะหน่วยงานของรัฐที่กำกับดูแลงานด้านการศึกษา จึงได้ประกาศนโยบายการขับเคลื่อนหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในปี 2558-2560 โดยกำหนดให้มีการจัดตั้งศูนย์ขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา สพฐ. เพื่อทำหน้าที่กำหนดยุทธศาสตร์ เป้าหมาย และแนวทางในการพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษา รวมทั้งส่งเสริม สนับสนุน และประสานงานกับภาคีความร่วมมือด้านการศึกษาให้มีการดำเนินงานตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงอย่างต่อเนื่อง มีประสิทธิภาพ และมุ่งสู่ความยั่งยืน

เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปด้วยความเรียบร้อย ขอให้สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาทุกเขตร่วมแรงร่วมใจกันดำรงศักยภาพในการเป็น “สถานศึกษาพอเพียง” และพัฒนาสถานศึกษาพอเพียงต้นแบบเพื่อเป็นศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษาอย่างน้อย 1 ศูนย์ ซึ่งสถานศึกษาทุกแห่งจะต้องบูรณาการหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการเรียนการสอน การบริหารจัดการการศึกษาอย่างเป็นระบบและกลมกลืน โดยมีเป้าหมายที่สำคัญคือ การปลูกฝัง อบรมบ่มเพาะผู้เรียนให้มีอุปนิสัยอยู่อย่างพอเพียง และสามารถประยุกต์หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในชีวิตประจำวันได้อย่างเหมาะสม รวมทั้งจะต้องให้ความสำคัญกับการประเมินผลการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เพื่อดำรงมาตรฐานของสถานศึกษาพอเพียงให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้

โอกาสนี้ ขอขอบคุณผู้ที่มีส่วนร่วมในการส่งเสริม สนับสนุน โดยเฉพาะศูนย์สถานศึกษาพอเพียงมูลนิธิยุวสถิรคุณ สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ ที่ได้ร่วมกันขับเคลื่อนและพัฒนามาโดยตลอด เชื่อว่าการจัดตั้งศูนย์ขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา สพฐ. และความเข้มแข็งของภาคีเครือข่าย จะช่วยหนุนเสริม ผลักดันให้นโยบายที่กำหนดไว้ประสบผลสำเร็จตามเป้าหมาย

ดร.กมล รอดคล้าย เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กล่าวว่า สพฐ.ให้ความสำคัญกับการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเข้าสู่ระบบการศึกษาและได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องมาเป็นลำดับ มีการบรรจุหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไว้ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. 2551 ซึ่งสถานศึกษาทุกแห่งจะต้องจัดกิจกรรมการเรียนรู้โดยการปลูกฝัง อบรมบ่มเพาะ สร้างอุปนิสัยอย่างพอเพียงให้เกิดขึ้นกับผู้เรียน อีกทั้งได้กำหนดเป็นนโยบายให้สถานศึกษาในสังกัดทุกแห่งที่กระจายอยู่ทั่วประเทศน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเข้าสู่สถานศึกษาตั้งแต่ปี 2549 จนถึงปัจจุบัน เพื่อให้ผู้บริหาร ครูและบุคลากรทางการศึกษา ตลอดจนนักเรียนสามารถน้อมนำวิถีชีวิตของตนเองเข้าสู่หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้เป็นไปตามศักยภาพของตนเองและลักษณะของภูมิสังคม มีการบูรณาการทั้งในส่วนของการบริหารจัดการ การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ การจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน และการพัฒนาบุคลากร โดยมีสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาทุกเขตเป็นกลไกหลักในการขับเคลื่อนขยายผล

จากการติดตามการดำเนินการที่ผ่านมา มีสถานศึกษาสมัครใจเข้ารับการประเมินเพื่อเป็นสถานศึกษาแบบอย่างการจัดกิจกรรมการเรียนรู้และการบริหารจัดการตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง หรือที่เรียกว่า “สถานศึกษาพอเพียง” ปัจจุบันมีสถานศึกษาที่ผ่านการประเมินทั่วประเทศ จำนวน 14,602 แห่ง และมีศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา จำนวน 39 แห่ง

นโยบายของรัฐบาลให้ความสำคัญกับการนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาพัฒนา และมีการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การขับเคลื่อนการพัฒนาในเรื่องดังกล่าว และมีการประกาศค่านิยมหลักของคนไทย 12 ประการ โดยเฉพาะในข้อ 10 ที่กำหนดให้รู้จักดำรงอยู่ โดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

สพฐ.จึงได้กำหนดเป็นนโยบายในการดำเนินการเรื่องดังกล่าวอย่างต่อเนื่อง และกำหนดเป็นแผนยุทธศาสตร์ระยะ 3 ปี ตั้งแต่ปี 2558-2560 มีเป้าหมายให้สถานศึกษาทั่วไปต้องผ่านการประเมินเป็นสถานศึกษาพอเพียงครบทุกแห่ง และให้มีศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาครบทุกจังหวัดในปี 2558 และครบทุกเขตพื้นที่การศึกษา (225 เขต) ภายในปี 2560 เพื่อให้มีการดำเนินการอย่างมีประสิทธิภาพ นำไปสู่การจัดตั้งศูนย์ขับเคลื่อนการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษาขึ้น ซึ่งได้รับการสนับสนุนอย่างดียิ่งจากมูลนิธิยุวสถิรคุณ เพื่อให้ศูนย์แห่งนี้เป็นกลไกในการขับเคลื่อนขยายผล รองรับแผนยุทธศาสตร์ของรัฐบาล และเป็นศูนย์ในการสนับสนุนการดำเนินงาน การประสานงานเพื่อส่งเสริมสถานศึกษาในสังกัดและภาคีเครือข่ายให้ดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพ และครบถ้วนตามจำนวนศูนย์การเรียนรู้และสถานศึกษาที่ได้กำหนดไว้

ภาพ สถาพร ถาวรสุข

จากนั้น รมว.ศึกษาธิการและผู้บริหาร สพฐ.เยี่ยมชมนิทรรศการของศูนย์การเรียนรู้ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงด้านการศึกษา โรงเรียนบ้านหนองไผ่ อ.หนองบัว จ.นครสวรรค์ และโรงเรียนศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง โรงเรียนศรีวิชัยวิทยา อ.เมือง จ.นครปฐม

กุณฑิกา พัชรชานนท์
บัลลังก์ โรหิตเสถียร
สรุป/รายงาน
23/1/2558